| beginpagina | geschiedenis en actualiteit | officële en niet officiële bomen | bijzondere bomen en boomgroepen | kunstige bomen | verdwenen bomen | bomenstad | lijsten met bomen | genootschap | colofon

Zwarte els (b7)
Haven
Farflerpad/Burgerspad
2002, 20 maart
Zwarte els
Alnus glutinosa ?Laciniata?

Het Latijnse woord glutinosa betekent ‘kleverig’, wat betrekking heeft op de knoppen van de jonge bladeren. De toevoeging ‘zwarte’ heeft te maken met de donkerbruine schors van jonge bomen.

In de jeugd is de stam van de zwarte els recht, maar later krijgt hij zijn karakteristieke gewelfde kroon met de soms merkwaardige hoekige takken waaraan de boom in de winter makkelijk is te herkennen.
Tussen de schubben van de elzenproppen (de verdroogde vruchtkegel) zitten platte vruchtjes. Aan één zijde is hun weefsel met lucht gevuld waardoor ze zich makkelijk door de wind en over het water verspreiden. Langs waterkanten maar ook op de meest onwaarschijnlijke plaatsen zijn elzen te vinden. Bijvoorbeeld boven op ruïnes en soms zelfs in een dakgoot of op de bodem van droge putten.
In ons land wordt de zwarte els nogal eens gebruikt als windbreker rond bollenvelden en tuinbouwpercelen. Het hout wordt gebruikt voor klompen en waterwerken omdat het goed bestand is tegen water.

De zwarte els is een bodemverbeteraar: het blad verteert snel en goed. Op de wortels vinden we gezwellen, die bestaan uit grote groepen wortelknolletjes waarin zich een bacterie bevindt. Het samenspel tussen deze bacterie en de els is nog niet in alle bijzonderheden opgehelderd. Vast staat echter wel dat het voedselopnemend vermogen van de els afhankelijk is van deze bacterie.
De els heeft wit hout dat na het zagen eerst geel en daarna roodachtig wordt. Het uitstromende sap is bijna bloedrood. Deze eigenschap is de bron van volksverhalen waarin de els in verband wordt gebracht met akelige gebeurtenissen en met de duivel.
De els bereikt een hoogte van 10 tot 15 meter en heeft een kegelvormige tot ovale kroon. Hij wordt ook als sierboom geteeld. De ‘Laciniata’ is een zeer mooie parkboom met een rijke bloei en een sierlijk uiterlijk. Deze cultivar is omstreeks 1755 opgekweekt uit in het wild gevonden en zeldzaam geworden elzen in Finland en Zweden.

04 11 2005

Deze webpagina's zijn gemaakt door de leden van het Genootschap het Levende Huis uit Almere. De pagina's geven informatie over de bijzondere bomen en de geschiedenis van deze jongste stad van Nederland.